Steen, stapel / los verband

Omschrijving:

Aanleg: Stenen in los verband zijn constructies opgebouwd uit stenen die niet gemetseld zijn. Stapelmuren zijn droog gestapelde muren van natuursteen, zonder gebruik van cement of mortel. Dit kan een vrijstaande muur zijn of een muur die als steunmuur onder tegen een helling gebouwd is. Stapelmuren kunnen voor meerdere doeleinden gebouwd zijn: tegenhouden van vee, afbakening van landeigendom, bescherming tegen wind (om erosie of inwaaien van stuivend zand of sneeuw tegen te gaan) en het vormen van terrassen. Stapelmuren worden ook wel in tuinen aangelegd om variatie aan te brengen en/of als afscheiding te dienen. De holtes tussen de stenen kunnen eventueel opgevuld worden met steengruis, zand of aarde, zodat planten zich hier kunnen vestigen of aangebracht worden. Voor toepassing van stapelmuren in tuinen worden ook wel gebroken grindtegels gebruikt. Schanskorven zijn (verzinkte of roestvrij stalen) korfconstructies die met stenen gevuld zijn. Ze worden toegepast als geluidswal, water- en grondkering, gevelbekleding, erfafscheiding of als losstaand object in steden. Een steenhoop is een onsamenhangende stapel stenen. In het buitenland dienen kegelvormige steenhopen als bewegwijzering in rotsig gebied. In Nederland hebben steenhopen geen echte functie en worden slechts incidenteel toegepast.

Beheer: Stenen in los verband vergen weinig onderhoud. Wel moet regelmatig gecontroleerd worden op veiligheid en stabiliteit en eventuele herstelmaatregelen genomen worden.

Voorbeeldsoorten:

Flora: Kruiden kunnen zich vestigen in de holtes tussen de stenen. Op zonnige delen zijn dit warmte-minnende soorten als wit vetkruid, robertskruid, tripmadam, kandelaartje, blaassilene, muizenoortje of wilde marjolein. Beschaduwde delen zijn meer geschikt voor varensoorten als stekelvaren of, bij dichte constructies, eikvaren en tongvaren. De stenen vormen een geschikt substraat voor mossen en korstmossen. Op kalkhoudende steensoorten groeien andere soorten mossen en korstmossen dan op zure gesteenten.

Fauna: Een stapelmuur, schanskorf of steenhoop kan snel opwarmen in de zon en biedt met al zijn holtes veel schuilgelegenheid aan dieren. De muren kunnen rijk zijn aan ongewervelden en bieden zo voedsel en schuilgelegenheid aan amfibieën (kikkers, salamanders), reptielen (muurhagedis, hazelworm, levendbarende hagedis) en zoogdieren (egels, muizen, spitsmuizen). Hogere steenhopen in een groene omgeving kunnen voor de steenuil een geschikte nestplaats bieden.

Robertskruid

Wilde marjolein